Χρίστος Λύγκας

Μια πρωτοβουλία, ζωογόνος πνοή στη Σάνη

Γιορτάζοντας φέτος τα είκοσι του χρόνια το Φεστιβάλ Σάνης  φιλοξένησε για πρώτη φορά θέατρο. Οι «Πρώτες  Ύλες  πρότειναν και πραγματοποίησαν  την  θεατρική ενότητα «Avant gard theatre» με την συμμετοχή δύο δυνατών παραστάσεων. Κι ενώ το φεστιβάλ βρίσκεται σε εξέλιξη, μιλάμε με τον Χρίστο Λύγκα, τον καλλιτεχνικό συντονιστή της ενότητας  που είχε την πρωτοβουλία για το ενδιαφέρον αυτό άνοιγμα, μια τολμηρή ιδέα που έγινε πραγματικότητα. Θέατρο μέσα σ’ ένα φεστιβάλ μουσικής.

Οι «Πρώτες ύλες» επιχείρησαν αυτή την διοργάνωση για πρώτη φορά. Πως ήταν η εμπειρία;

Εξαιρετική.   Η βασική συνθήκη που έκανε δυνατή την πραγματοποίηση της πρώτης αυτής διοργάνωσης του «Avant garde theatre»,  στο «Sani festival  2011» ήταν η ύπαρξη υλοτεχνικής υποδομής,  ο επαγγελματισμός κι η εμπειρία του καλλιτεχνικού προσωπικού καθώς κι η τόλμη κι ο ενθουσιασμός του προέδρου της Σάνη Α.Ε.  κυρίου Σταύρου Ανδρεάδη. Σε καιρούς δύσκολους για την τέχνη, η πρωτοβουλία αυτή δίνει μια ζωογόνο πνοή στις δημιουργικές δυνάμεις του θεάτρου μας. Η ανταπόκριση ήταν αμέριστη κι οι συνθήκες, ευρωπαϊκού επιπέδου. Το καλλιτεχνικό προσωπικό και κυρίως η κυρία Όλγα Ταμπουρή-Μπάμπαλη, η διευθύντρια του φεστιβάλ, αγκάλιασαν το όλο εγχείρημα ένθερμα και δημιούργησαν όλες εκείνες τις προϋποθέσεις, για την επιτυχία της διοργάνωσης. Υπάρχει ένα κλίμα δυσεύρετο στις μέρες μας, σεβασμού προς την καλλιτεχνική δημιουργία και τους καλλιτέχνες σε συνδυασμό με εμπειρία γνώση και επαγγελματισμό. Ήταν κοινή η αίσθηση  των ανθρώπων που δούλεψαν εδώ για πρώτη φορά ότι δεν βρισκόμαστε στην Ελλάδα. Μακάρι στο μέλλον να συναντάμε πιο συχνά διοργανώσεις τέτοιας ποιότητας και στην χώρα μας.  

Ποιος είναι ο άξονας της θεματικής της φετινής συμμετοχής;

Ο φετινός άξονας της θεματικής του θεατρικού τμήματος του φεστιβάλ  είναι η έννοια της θυσίας.  Το διάλεξα γιατί στην εποχή που διανύουμε, για να συνεχίσει κανείς να δημιουργεί είναι απαραίτητη η συνθήκη της υπέρβασης περισσότερο από κάθε άλλη στιγμή στο παρελθόν. Και φυσικά αυτή η υπέρβαση συνοδεύεται πάντα από θυσίες για τον καλλιτέχνη. Θα έλεγα ότι η έννοια της θυσίας έχει και την μορφή του αποχωρισμού, της αποκοπής ακόμα και της μεταμόρφωσης. Και μ’ αυτόν τον τρόπο φτάνουμε στη λύτρωση. Τις δύο φετινές συμμετοχές ενώνει η έννοια του «τραγικού» είτε μιλάμε για την μεσαιωνική μετεγγραφή της τραγικότητας στα «Καταλόγια» της θεατρικής ομάδας «Κύκλος»  είτε για την σύγχρονη αναλογία της στο «Σκοτεινό σπίτι»  του Νηλ Λαμπιούτ από την ομάδα «Πρώτες ύλες». Πιστεύω ότι το αίτημα για πνευματική ανάταση είναι πολύ ισχυρό και καλλιτεχνικές επιλογές σαν αυτές μπορούν να το υπηρετήσουν.

Υπάρχει ένας κοινός στόχος όσον αφορά την επιλογή των παραστάσεων;

Ναι. Συνισταμένη και κοινός στόχος των δύο παραστάσεων είναι η διάθεση για πειραματισμό, μακριά όμως από εντυπωσιασμούς. Στις παραστάσεις και στις σκηνοθετικές προσεγγίσεις υπάρχει μια διαλεκτική ανάμεσα στα παραδοσιακά υλικά του θεάτρου μας και την φρέσκια πειραματική ματιά. Πράγμα που χαρακτηρίζει το σύνολο της αισθητικής του κύριου μουσικού προγράμματος του φεστιβάλ. Ένας διάλογος ανάμεσα στο χτες και το σήμερα, με έντονο το στοιχείο του προσωπικού στίγματος των δημιουργών.

Πως αντέδρασε το κοινό ως τώρα σ’ αυτήν σας την πρωτοβουλία;

Η ανταπόκριση από το κοινό ήταν μέχρι τώρα πολύ θετική και δικαίωσε την αίσθηση που είχαμε ότι για χρόνια υπήρχε η ανάγκη για παραστάσεις μιας άλλης αισθητικής στη διάρκεια του καλοκαιριού. Πέρα από τις όποιες θεατρικές παραστάσεις ταξιδεύουν εδώ και έχουν ένα ψυχαγωγικό χαρακτήρα, οι θεατές φαίνεται να χρειάζονται και  ερεθίσματα που να αφυπνίζουν τη σκέψη και την ψυχή τους, προσφέροντας υλικό για προβληματισμό αλλά και για μια λυτρωτική έξοδο από  επώδυνους προβληματισμούς που αν δεν τους αντιμετωπίσεις, δεν τους ξεφεύγεις ποτέ.

Υπάρχουν μελλοντικά σχέδια;

Πρόθεση είναι να συνεχιστεί ο θεσμός του χρόνου, να φιλοξενήσει περισσότερες παραγωγές και να εμπλουτιστεί με παράλληλες δράσεις όπως σεμινάρια, ομιλίες  και άλλες δραστηριότητες γύρω από το θέατρο, στο πνεύμα πάντα του φεστιβάλ. Θα ήταν πραγματικά ενδιαφέρον η σύγχρονη ελληνική θεατρική δημιουργία που κυρίως παράγεται στην Αθήνα να ταξιδέψει και να επικοινωνήσει με το κοινό του ευρύτερου βορειοελλαδικού χώρου.  Και φυσικά στόχος μας είναι να λειτουργήσει το φεστιβάλ σαν τόπος συνάντησης σχημάτων που δρουν και εργάζονται σε διαφορετικά σημεία της χώρας μας.

Τα δικά σου σχέδια για το χειμώνα Χρήστο, ποια είναι;

Θα επαναληφθεί το σκοτεινό σπίτι από μέσα Οκτώβρη στο ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη και στη συνέχεια θα ετοιμάσω μία παράσταση βασισμένη στο παραμύθι του Όσκαρ Ουάιλντ «Ο ψαράς κι η ψυχή του» που σε μεγάλο βαθμό απηχεί την φιλοσοφική σκέψη του συγγραφέα έτσι όπως την βλέπουμε και στο «Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέι». Μια δεύτερη παραγωγή θα είναι το άπαικτο στην Ελλάδα έργο της Αγγλίδας Τζοάνα Λώρενς «Five golden rings». Που στην ουσία ολοκληρώνει μια ενότητα πάνω στο θέμα του δυσλειτουργικού πυρήνα της σύγχρονης οικογένειας. Είναι ένα έργο που έχει να κάνει και πάλι με την διαχείριση του τραύματος έπειτα από μία κομβική στιγμή στη ζωή της οικογένειας, την απώλεια της μητέρας.  Τα αρσενικά της οικογένειας συναντιούνται σε μια έρημο που αντανακλά την ψυχική τους ερήμωση, αντιμετωπίζοντας τις ενοχές και τον πόνο του παρελθόντος.

Θα μιλήσουμε ξανά για όλα αυτά το φθινόπωρο πιο αναλυτικά. Για την ώρα σας εύχομαι κάθε επιτυχία στην παράσταση που ακολουθεί και σας ευχαριστώ για την υπέροχη φιλοξενία εδώ στη Σάνη.

Εμείς ευχαριστούμε.

Στις 11 και 12 του μηνός στα πλαίσια του Sani Festival θα παιχτεί το «Σκοτεινό σπίτι» του Νηλ Λαμπιούτ σε σκηνοθεσία Χρήστου Λύγκα