ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΑ ΑΛΜΠΑ Εκτύπωση
Συντάχθηκε απο τον/την Μαρία Κυριάκη   
Πέμπτη, 09 Ιούνιος 2016 07:01

Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα

του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα

almpa1

Η Υπόθεση

Ανδαλουσία. Μετά την κηδεία του άνδρα της, η 60χρονη Μπερνάρντα Άλμπα, επιβάλλει στις πέντε κόρες της της πολύχρονο κατ’οίκον εγκλεισμό λόγω πένθους. Σε ένα σπίτι, χωρίς αντρική παρουσία, εισβάλλει ο Έρωτας και τα ανατρέπει όλα... Μία βαλκανική τραγωδία εννέα γυναικών, με αέρα αλμοδοβαρικό.

 

Η παράσταση

Μια «νέα» Μπερνάντα σκηνοθέτησε φέτος ο Φεζολάρι, με κάποια κοινά στοιχεία με την περσινή δουλειά του αλλά και με κάποιες εξαιρετικά ενδιαφέρουσες νέες προτάσεις που αποκαλύπτουν ακόμα περισσότερα μυστικά του ζοφερού αυτού τελευταίου έργου του Λόρκα. Η νέα αυτή Μπερνάντα του, ερμηνευμένη από την πληθωρική, ιδιαίτερα εκφραστική και νευρώδη Ιωάννα Μαυρέα αναδύεται από την αχλύ του χρόνου σαν ένα πρόσωπο εξουσίας, τρόμου, άγριας επιβολής, σαν φορέας βίαιης καταστολής και ταυτόχρονα σαν μια τραγική ηρωίδα σε άτη-σύγχυση που επιθυμώντας να εξισορροπήσει το κοινωνικό της στάτους με τις βαθύτερες επιθυμίες και φόβους της, αποκαλύπτεται ευάλωτη, μια τρομοκρατημένη ξένη που ζει μακριά από την θάλασσα, ανάμεσα σε πηγάδια δηλητηριασμένα, άντρες αδιάφορους, λάγνους ή κερδοσκόπους και αδηφάγα μάτια κουτσομπόληδων γειτόνων με τσουχτερές γλώσσες, πίσω από μισόκλειστα παράθυρα, που καραδοκούν με στόχο να κηλιδώσουν την πανάκριβη τιμή της. Μια γυναίκα που σηκώνει ταυτόχρονα την αρχετυπική της θηλυκή, υπόγεια κυριαρχία και μια αρσενική, φαλλική δύναμη εξουσίας για να επιβάλλει διπλή υποταγή στις τρομοκρατημένες και διψασμένες για έρωτα, θυγατέρες της.

almpa2

Το χιούμορ του σκηνοθέτη βρίσκει πάτημα στην υποκρισία για να ξεδιπλωθεί ακράτητο στις πρώτες σκηνές, σύντομα όμως εξελίσσεται σε μια συγκρουσιακή θύελλα για να κατασταλάξει σε πικρή ειρωνεία όταν οι απαγορευμένες επιθυμίες σαν ποντίκια ροκανίζουν τα σαθρά θεμέλια του οίκου της Μπερνάντα κι εκείνη αδυνατεί να ακούσει τα τσιρίγματα τους ακόμα κι όταν η μισότρελη μάνα της αποκαλύπτει την ύπαρξή τους και την καταστροφική τους δράση. Οι φράσεις μέσα από την υποκριτική των ηθοποιών, λειτουργούν δισήμαντα σ’ αυτή τη νέα σκηνοθεσία του έργου, -εμφανώς άλλο λένε κι άλλο εννοούν οι ηρωίδες- αποκαλύπτοντας την κρυμμένη τους σημασία κι έτσι φωτίζεται άπλετα το κείμενο του Λόρκα ενώ το καταλάνικο πάθος ξεχύνεται ακράτητο, γεμίζοντας τον ατμοσφαιρικό χώρο στο Βρυσάκι με αδρεναλίνη. Οι εικόνες-σκηνές είναι κοφτές, ξεκάθαρες, ανάγλυφες, με ισχυρές κορυφώσεις. Οι ηρωίδες εμφανίζονται ως παγιδευμένα πλάσματα που τρέφουν την στέρησή τους με μίσος και βιώνουν τραυματικά την αντίφαση ανάμεσα στους ισχυρούς δεσμούς αγάπης και τον σκληρό ανταγωνισμό για τον ένα και μοναδικό άντρα, τον αόρατο καβαλάρη που στοιχειώνει τις νύχτες τους. Η Πόνθια κι η υπηρέτρια, λειτουργούν σαν πρόσωπα του χορού αντιπαραθέτοντας στην σύγχυση της Μπερνάντα, την κοινή λογική, το μέτρο, την ισορροπία που θα μπορούσε να αποτρέψει την τραγική κατάληξη της Αντέλα. Η παράσταση αρχίζει και τελειώνει με κηδεία, αλλά ενώ στην αρχή είναι αποδεκτό το πένθος, στο τέλος είναι αβάστακτο. Η κωμική διάσταση της έναρξης αντικαθίσταται τώρα από ένα σπαρακτικό φινάλε καθώς η Μπερνάντα πενθεί αδάκρυτη την αγαπημένη της θυγατέρα, σκάβοντας τις πέτρες με τα αδύναμα χέρια της για να χωθεί η ίδια στην ξένη γη, να γίνει ένα με το χώμα-μήτρα που θα δεχτεί σε λίγο νεκρή την Αντέλα. Τα βογγητά της, βογγητά ζώου αποκαλύπτουν επιτέλους όλη την -συμπιεσμένη από την δυναστευτική προσωπικότητα της και την κοινωνική καταπίεση-, τρυφερότητα για το βλαστάρι της, όλη εκείνη την ευθραυστότητα που κάλυπτε η ισχύς της και που όντας συγκρατημένη στοργή όταν το κορίτσι ήταν ζωντανό, μετατράπηκε μέσα από την Νέμεση της και τον προδιαγραμμένο θάνατο του, σε σπαραγμό.

almpa3

Σε αρκετά σημεία της παράστασης οι αδελφές λειτουργούν επίσης σαν χορός με τις συντονισμένες τους κινήσεις και την χορωδιακή εκφορά του λόγου, γίνονται μια συμπαγής φωνή-έκκληση βοήθειας πίσω από τα τυφλά ντουβάρια ενώ συχνά ο λόγος αποκτά απόηχο με την επανάληψή του, όπως γίνεται όταν περνάει ο νυχτερινός, γονιμοποιός άνεμος μέσα από τα παλιά μαυσωλεία. Υπάρχει ένα τελετουργικό με κεριά που προαναγγέλλει την αυτοκτονία της κόρης αλλά ταυτόχρονα επικυρώνει το πένθος των άτεκνων γυναικών που καταδικασμένες να ζήσουν χωρίς άντρες, έχουν χάσει πια τις ελπίδες τους για άνθιση και ολοκλήρωση. Επίσης ένα ενδιαφέρον σκηνοθετικό στοιχείο είναι η κίνηση των ηθοποιών σε διαφορετικά μέρη του σπιτιού, η Μαρία Χοσέφα εισβάλλει από τα άδυτα του υπογείου, οι κόρες συνομιλούν πίσω από τα παράθυρα κι ακούγονται μέσα από τις κλειστές κάμαρες, η υπηρέτρια μπαινοβγαίνει σε αόρατα δωμάτια και κελάρια, η εσωτερική ζωή του σπιτιού μένει αόρατη για τον επισκέπτη-θεατή αλλά της αποκαλύπτονται θραύσματα μέσα από τις ελάχιστες ρωγμές-ανοίγματα που προδίδουν την ισχύ των συναισθημάτων των έγκλειστων. Η σκάλα σαν σύμβολο εξουσίας αλλά και σαν δυναμική ανύψωσης και σαν έξοδος διαφυγής, αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο του σκηνικού χώρου και δράσης. Το νυφικό πέπλο που πέφτει ανάμεσα στις κοπέλες κι η καθεμία από αυτές ανάλογα με τον χαρακτήρα της και την επιθυμία της, το χρησιμοποιεί με διαφορετικό τρόπο, οι δαντέλες που γίνονται μαύρα μαντήλια για να καλύψουν τα πρόσωπά τους, ο τρόπος που η υπηρέτρια τρώει σε μια σκηνή ένα καρβέλι ψωμί με λαιμαργία ζωώδη, στήνουν μικρές εστίες αποκάλυψης της ανεξέλεγκτης «ανάγκης» που έχει υποδουλώσει όλα τα πρόσωπα αλλά και της υποφώσκουσας λαχτάρας για μια έστω και καταστρεπτική λύτρωση.

almpa4

Η σκιά του αρσενικού έχει πέσει βαριά στο σπίτι και μόνο αν εξαφανιστεί, θα διαφυλαχτεί η αιώνια πια γαλήνη του αφού μόνο αν αφαιρεθεί η κάθε ελπίδα θα καταλαγιάσουν οι σπασμοί του ερωτικού πόθου κι ο όποιος αντίκτυπός τους στην μικροκοινωνία του οίκου της «λευκής» Άλμπα. Οι μουσικές, ερωτικές και ταυτόχρονα πένθιμες που κεντούν τα σκηνοθετικά ιντερμέδια, επιτείνουν τις εσωτερικές συναισθηματικές διαταραχές, μετατρέποντας τες σε αρχετυπικές συγκρούσεις που υπερβαίνουν το χωρόχρονο της δράσης του έργου κι αγκαλιάζουν συνολικά την ανθρωπότητα. Οι έντονοι φωτισμοί συνομιλούν με τις σκηνικές δράσεις, άλλοτε ορίζοντας τους μικρόκοσμους κι άλλοτε διευρύνοντας τον σκηνικό χώρο, εντείνοντας τις συγκρούσεις και τις καλπάζουσες δυναμικές. Τα κοστούμια, τα μακιγιάζ κι οι κομμώσεις, σμιλεύουν τις αλμαδοβαρικές φιγούρες των ηθοποιών που προσθέτουν στην παράσταση μια επιπλέον αίγλη και διαχρονικότητα, επιτείνοντας το συμβολικό κομμάτι των χαρακτήρων και τον καταλάνικο ερωτισμό. Μια παράσταση που δεν πρέπει να χάσετε.

almpa5

Μετάφραση: Μαρία Σκαφτούρα

Σκηνοθεσία, μουσικήεπιμέλεια:Ένκε Φεζολλάρι

Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου

ΔραματολογικήΕπεξεργασία: Ναταλί Μηνιώτη

ΚοστούμιακαιΕπιμέλειαΣκηνικούΧώρου: Χριστίνα Κωστέα

ΒοηθόςΣκηνοθέτη: Χρήστος Χριστόπουλος

Φωτογραφίες: Κική Παπαδοπούλου

Κομμώσεις:Τάσος Καστανιάς

Μακιγιάζ: Κυριακή Μελίδου

Βίντεο: Αντωνης Κωνσταντουδακης

Ερμηνεύουν:

Ιωάννα Μαυρέα / Μπερνάρντα Άλμπα

Μαρία Σκαφτούρα/ Πόνθια

Δήμητρα Κολλά–Ανγκούστιας

Φαμέλη Χριστίνα – Αδέλα

Βίκυ Παπαδοπούλου / Μαρτίριο

Αγάπη Παπαθανασιάδου / Μαγκνταλένα

Βέφη Ρέδη / Μαρία Χοσεφα

Φρύνη Θετάκη / υπηρέτρια

Ξανθή Κρανίδη /Αμέλια

Βρυσάκι, Χώρος Τέχνης & Δράσης

Bρυσακίου 17

Πλάκα

Πληροφορίες-Κρατήσεις: 210 3210179

www.vryssaki.gr // www.facebook.com/vryssaki) // e-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.

ΚάθεΔευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη στις 21.30, έως 29 Iουνίου

ΔιάρκειαΠαράστασης: 90 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)

ΤιμέςΕισιτηρίων: 12 € (γενική είσοδος), 5 € (μειωμένο για κατόχους ανεργίας ΟΑΕΔ)

Παραγωγή: Λυκόφως

Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τη φάρμα αλόγων Γκοσδής για την παραχώρηση χώρου για την φωτογράφιση (gkosdishorses.gr) καθώς επίσης και τον Δημήτρη Καρατζιά για την παραχώρηση χώρου προβών στο θέατρο Vault.

Το κείμενο της παράστασης κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Vakxikon.gr (Ασκληπιού 17)