Σχετικά άρθρα
Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΓΟΥΟΛΤΕΡ ΜΙΤΤΥ - Ο ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ |
Συντάχθηκε απο τον/την Μαρία Κυριάκη |
Σάββατο, 03 Δεκέμβριος 2022 18:31 |
«Η μυστική ζωή του Γουόλτερ Μίττυ» και «Ο πανηγυρικός» του Ιάκωβου Καμπανέλλη
Δραματουργία Ο μονόλογος «Η Μυστική Ζωή του Γουόλτερ Μίττυ», έχει παρουσιαστεί μόνο μια φορά, το 1957 από τον θίασο του Βασίλη Διαμαντόπουλου και είναι ελεύθερη διασκευή από το διήγημα του Τζέιμς Θέρμπερ: «Η μυστική ζωή του Γουόλτερ Μίττυ». Τον “Πανηγυρικό” τον είχα δει το 1992 στο θέατρο Στοά από τον Θανάση Παπαγεωργίου. Επίσης, το 2017 σκηνοθετημένο από τον Βασίλη Κατσικονούρη, σε ερμηνεία του Βασίλη Βλάχου. Το 2005 είχε επίσης παρουσιαστεί σε σκηνοθεσία της Γλυκερίας Καλαϊτζή και τον ερμήνευσε ο Νίκος Λύτρας στα πλαίσια της παράστασης μονολόγων “Άντρες σε κρίση” στην Πειραματική σκηνή της Τέχνης. Πρώτη φορά όμως ο μονόλογος ανέβηκε ως ένα από τα μονόπρακτα του έργου “Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα”, το 1976, μαζί με τα: Ο πιστός άνθρωπος, Ο πανηγυρικός, Ο άνθρωπος και το κάδρο και Η γυναίκα καιοΛάθος, σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν και με ερμηνευτή τον Νικήτα Τσακίρογλου. Η μυστική ζωή του Γουόλτερ Μίττυ, είναι ένα μονόπρακτο που ανιχνεύει την ανθρώπινη φύση μέσα από τις ονειροπολήσεις ενός πολύ συνηθισμένου ανθρώπου που έχει σαν χόμπι να σκουπίζει φύλλα στον κήπο του. Όταν οι εξωτερικοί παράγοντες τον ενοχλούν με οποιοδήποτε τρόπο και κυρίως μέσα από πιέσεις που του ασκεί η γυναίκα του, ο Γουόρεν βυθίζεται σε ονειροπολήσεις στις οποίες υιοθετεί πρόσωπα με ιδιαίτερες ικανότητες και πλούσια σε περιπέτειες ζωή και ταυτίζεται μ’ αυτά. Πραγματικότητα και ονειρώξεις μπλέκονται γλυκά, προσφέροντας στον Γουόρεν την γνήσια απόλαυση ενός ονειροβάτη που πρωταγωνιστεί με την φαντασία του σε συγκλονιστικά γεγονότα αποδεικνύοντας με τις πράξεις του, τα σπάνια ταλέντα του και τον χαλύβδινο χαρακτήρα του καθώς η ζωή του γέρνει στη δύση της κι οι πιθανότητες να βιώσει ανάλογες εμπειρίες, εξαντλούνται. Θα ήθελε ο Γουώρεν μια ζωή σαν κι αυτές που επιλέγει μέσα από τις φαντασιοκοπήσεις του; Θα μπορούσε άραγε να πληρώσει το ανάλογο τίμημα για να την κτίσει; Μάλλον όχι αλλά αυτό δεν έχει και τόση σημασία. Ο χαμένος, ασήμαντος ανθρωπάκος που ζει στο περιθώριο ακόμα και της δικής του ζωής, που υποτάσσεται σε μια επιβεβλημένη ρουτίνα και έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος με μια απεχθή πραγματικότητα, δεν ενδιαφέρεται μάλλον να κατακτήσει υψηλούς στόχους, τον μόνο που τον θέλγει είναι η απόδραση από την ίδια του την ύπαρξη. Σκουπίζοντας φύλλα κάθε απόγευμα καθώς ο ήλιος γέρνει προς την δύση του, ο Γουόρεν μπορεί να γίνει όποιος θέλει, να υπάρξει όπου θέλει και να μεγαλουργήσει με όποιον τρόπο θέλει. Και με την ίδια ευκολία μπορεί να επιστρέψει στην ασφαλή πραγματικότητα του, αποφεύγοντας τις συνέπειες μιας επικίνδυνης ζωής κι απολαμβάνοντας την ανάπαυση του “πολεμιστή” στο ήσυχο σαλονάκι του, παρέα με την ανυπόφορη αλλά και καθησυχαστική παρουσία της γυναίκας του. Θα μπορούσε να είναι ο οποιοσδήποτε από μας. Ο καθένας που δημιουργεί ένα Άβαταρ για να βυθιστεί στις περιπέτειες ενός επικίνδυνου κόσμου των βίντεο-γκέημς ή παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα μια κινηματογραφική περιπέτεια, ασυνείδητα αλλά και απόλυτα ταυτισμένος με τον δυναμικό πρωταγωνιστή ή δημιουργεί ένα φέικ προφίλ για να παρουσιαστεί έκλαμπρος στην διαδικτυακή κοινωνία, πείθοντας στο τέλος και τον εαυτό του πως είναι αυτός ο άλλος κι όχι ο βαρετός εαυτός του, που θα προτιμούσε να τον ξεχνάει όσο γίνεται, πιο συχνά, όσο γίνεται, περισσότερο.
Εκείνος που δεν ζει, ονειροπολεί. Όπως κι ο ήρωας αυτού του μονολόγου, όλοι ξέρουμε φυσικά κατά βάθος πως πίσω από τα παραπετάσματα της απάτης, ζει ο πραγματικός μας εαυτός κι ανυπομονεί να μας συντρίψει με την ατιμωτική του αλήθεια, αμέσως μόλις του το επιτρέψουμε. Κι αν τύχει να το ξεχάσουμε, μια φωνή πίσω από τα παράθυρα και τους τοίχους, είναι πρόθυμη να μας το θυμίσει. Κι όμως οι περισσότεροι από μας, εξακολουθούμε να σκουπίζουμε “φύλλα” στις φθινοπωρινές αυλές μας, ταξιδεύοντας σε φαντασιακούς κόσμους κι αντιστεκόμαστε στην πραγματικότητα που προσπαθεί να μας ξαναβυθίσει στην πλήξη της. Λογικό το βρίσκω. Ακόμα κι αν έχει ταξιδέψει στ’ άστρα, ο άνθρωπος θα πλήττει κι η ζωή των άλλων, πάντα μυστηριώδης κι ανεξιχνίαστη, θα είναι αυτή που θα του κεντρίζει το ενδιαφέρον. Αυτή που θα ήθελε, να είναι η δική του ζωή. Γι’ αυτό μην απορήσετε αν σας πω πως όλοι αυτοί οι διάσημοι άντρες που ονειρεύεται πως είναι ο Γουόρεν, όταν βυθίζονται στις ονειροπολήσεις τους, γίνονται ο Γουόρεν κι απολαμβάνουν την δική του ανέφελη, πληκτική ζωή τόσο, όσο κι εκείνος απολαμβάνει την έκθαμβη πάλη τους με τα κάθε λογής δαιμόνια.
Ο Πανηγυρικός είναι ένας μονόλογος που αποκαλύπτει μέσα από την ανάπτυξη του και το εκρηκτικό φινάλε του, όλες τις παθογένειες της μεταπολεμικής, Ελληνικής κοινωνίας. Τις λαμογιές, τις κομπίνες, τις πλάγιες, κεκαλυμμένες ενέργειες, τις απατεωνιές, τις μικρότητες και τις ανηθικότητες ενός κόσμου που είναι ο δικός μας, ίδιος κι απαράλλακτος ως τα σήμερα. Ο Δήμαρχος είναι πρώτα από όλα, ο μέσος Έλληνας που πιστεύει πως του αξίζει να ανελιχτεί και θα προβεί σε κάθε ανέντιμο μέσον για να το πετύχει. Είναι επίσης το είδωλο του ηγέτη που συνήθως επιλέγει αυτός ο μέσος Έλληνας, ώστε να μπορεί ατιμώρητα να διαπράττει τις παρανομίες του με την έγκριση του ισχυρού αφέντη. Διαλέγοντας έναν ηγέτη αποκαλύπτεις με ένα τρόπο και την δική σου φύση. Τον διαλέγεις να σου μοιάζει κι όταν λόγω διαφορετικών μεγεθών εκείνος σε καταστρέφει, αρχίζεις να ψάχνεις έναν σωτήρα που όμως θα τον ξαναστείλεις στο πυρ το εξώτερον αμέσως μόλις σταθείς στα πόδια σου. Αλλά κι αν εσύ αποφασίσεις πως δεν θα τον εκλέξεις, θα βρει ένα τρόπο να εκλεγεί από μόνος του. Κανένα εμπόδιο δεν μπορεί να τον φρενάρει. Αυτός είναι ο δήμαρχος, αυτός είναι ο Έλληνας, αυτοί είναι κι εκείνοι που τον κυβερνάνε. Αλλάζει μόνο ένας αριθμός, αυτός του ποσού που θα εξοικονομήσει ο καθένας ανάλογα με το μέγεθος και την ποιότητα του αξιώματος του. Θαυμάσιο πορτρέτο της κοινωνίας μας, που από ότι φαίνεται δεν έχει προγραμματιστεί να βελτιώνεται με το πέρασμα του χρόνου. Και θαυμάσια διατυπωμένη δραματουργικά, η πτώση κι η αποκάλυψη του ήρωα μέσα από τις ίδιες του τις ενέργειες, από τα ίδια του τα έργα και τα λόγια. Μην ανησυχείτε. Δεν πρόκειται να συντριβεί. Ο Πανηγυρικός του θα ξεχαστεί μαζί με την ήττα του κι η θριαμβική του πορεία προς το ανέντιμο κέρδος θα συνεχιστεί ανεμπόδιστη ως το τέλος το δικό του ή του δήμου του ή και τα δύο. Η μόνη δύσκολη στιγμή του, είναι όταν έρχεται αντιμέτωπος με τον εαυτό του και πρέπει να αναπτύξει τα επιχειρήματα της υπεράσπισης του. Αλλά οι τιμές, οι δόξες, τα κέρδη κι η αυταρέσκεια θα τον αποζημιώσουν γι’ αυτές τις μικρές, ασήμαντες αντιξοότητες που του προκαλούν ανόητες γειτόνισσες με ανεδαφικές ηθικές αξίες και λάθος πρότυπα. Θα συντρίψει την εχθρά του και θα βαδίσει προς την επόμενη ανεντιμότητα, ανενόχλητος. Άλλωστε όλοι όσοι τον ακούνε εκτός φυσικά από την πείσμονα αυτή γυναίκα που τον φέρνει αντιμέτωπο με την συνείδηση του, μήπως και δεν θα τον καταλάβουν; Δεν επιθυμούν τα ίδια μ’ αυτόν; Δεν του μοιάζουν; Πως θα μπορούσαν λοιπόν να μην τον συγχωρήσουν;
Ο συγγραφέας Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης γεννήθηκε στη Νάξο στις 2 Δεκεμβρίου 1921 και είναι το έκτο από τα εννέα παιδιά του Στέφανου Καμπανέλλη, εμπειρικού φαρμακοποιού, και της Αικατερίνης Λάσκαρη. Ο πατέρας του καταγόταν από την Χίο, ενώ η μητέρα του προερχόταν από παλιά αρχοντική οικογένεια της Κωνσταντινούπολης. Στην Αθήνα, που έχει απελευθερωθεί από τον γερμανικό ζυγό αλλά μαστίζεται από έντονες πολιτικές αναταραχές, μια παράσταση που βλέπει τυχαία στο Θέατρο Τέχνης, τον μαγεύει και τον οδηγεί να στραφεί στο θέατρο. Στερούμενος όμως των τυπικών προσόντων (απολυτήριο γυμνασίου), δεν μπορεί να φοιτήσει ως ηθοποιός στις δραματικές σχολές και αφιερώνεται στη συγγραφή θεατρικών έργων.
Η αναγνώριση ως θεατρικού συγγραφέα έρχεται με το έργο Έβδομη μέρα της Δημιουργίας(1956), που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Κωστή Μιχαηλίδη στο Εθνικό Θέατρο και αγκαλιάζεται από κοινό και κριτικούς. Το έργο Η ηλικία της νύχτας(1959) ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν στο Θέατρο Τέχνης, χωρίς όμως την αναμενόμενη ανταπόκριση από το κοινό. Με την παράσταση Παραμύθι χωρίς όνομα(1959), βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο της Πηνελόπης Δέλτα, που ο Καμπανέλλης γνώριζε από παιδί, πειραματίζεται σε νέους τρόπους έκφρασης. Η σκηνική αυτή αλληγορία, που ανεβαίνει από το θίασο του Βασίλη Διαμαντόπουλου και της Μαρίας Αλκαίου, παρά τους εξαιρετικούς συντελεστές της και τη συμβολή του Μάνου Χατζιδάκι στη μουσική, δε γίνεται δεκτή και σύντομα κατεβαίνει. Η επιβολή της δικτατορίας στις 21 Απριλίου 1967, αναστέλλει την καλλιτεχνική δραστηριότητα της χώρας, και, όπως όλοι οι συγγραφείς, αποφασίζει και ο Καμπανέλλης να σιωπήσει. Διακόπτει τη σιωπή του με το έργο Αποικία των τιμωρημένων(1970), μια διασκευή για θέατρο του διηγήματος του Φραντς Κάφκα, που ανεβαίνει στην Πειραματική Σκηνή της Πόλης της Μαριέττας Ριάλδη, και το έργο (1973), που ανεβάζει ο θίασος Καρέζη - Καζάκου, με μουσική Σταύρου Το μεγάλο μας τσίρκο Ξαρχάκου και εξελίσσεται σε αντιδικτατορική εκδήλωση. Το κουκί και το ρεβύθι(1974) και Ο εχθρός λαός(1975), που ανέβηκαν από τον ίδιο θίασο και ανήγαγαν τον Καμπανέλλη σε σύμβολο αντίστασης κάθε μορφής φασισμού. Ο Καμπανέλλης συνετέλεσε ώστε το νεοελληνικό θέατρο να βγει από την απομόνωση που βρισκόταν και το οδήγησε από την ηθογραφία και την επιθεώρηση, στον κοινωνικό ρεαλισμό, στον ποιητικό συμβολισμό, στη σάτιρα και στην αφαίρεση. Θεωρείται ο πατριάρχης του νεοελληνικού θεάτρου και ο κύριος εκφραστής των καταστάσεων που βιώνει η κοινωνία μας το τελευταίο ήμισυ του 20ου αιώνα. Συνοδοιπόροι του είναι οι: Λ. Αναγνωστάκη, Δημ. Κεχαίδης. Γ. Σκούρτης, Μ. Ευθυμιάδης, Μ. Ποντίκας, Γ. Διαλεγμένος, Α. Πάνου, Β. Κατσικονούρης κ.ά. Μετά το θάνατο του δημιουργήθηκε το Αρχείο Καμπανέλλη, το site www.kambanellis.gr και το Θεατρικό Μουσείο Ιάκωβος Καμπανέλλης στη Νάξο.
Η παράσταση Η σκηνοθεσία της Κατερίνας Πολυχρονοπούλου δεν επιχειρεί ούτε να αντλήσει από το κοινό μια επίπλαστη ευθυμία ούτε να δημιουργήσει εναύσματα για εύκολο γέλιο. Επικεντρώνει στο λόγο και στους χαρακτήρες επιδιώκοντας να φτάσει στην ουσία του κειμένου και να το αναδείξει στο έπακρον. Απουσιάζουν τα εύκολα και εντυπωσιακά ευρήματα, κυριαρχεί μια θαυμάσια αίσθηση ρυθμού και μια λεπτεπίλεπτη ανάδειξη του σαρκασμού που υποφώσκει κάτω από τις άλλοτε παράλογες κι άλλοτε ακραίες συνθήκες της δράσης. Ο εξαιρετικός Φραγκιόγλου, συνεργάζεται άψογα μαζί της ακολουθώντας το νήμα της σκηνοθετικής της αντίληψης και πραγματώνοντας επί σκηνής, τις δράσεις και τις συναισθηματικές εκρήξεις δύο εντελώς διαφορετικών ηρώων, μέσα από ερμηνείες μελετημένες και δουλεμένες με επιμέλεια έτσι ώστε να υπάρξει μια αφοπλιστική αμεσότητα στη σχέση του με το κοινό και μια εξαιρετική ανάδειξη των λεπτεπίλεπτων πτυχών των χαρακτήρων οι οποίοι αν και σε μια επιπόλαιη ματιά θα μπορούσαν να φανούν μονοσήμαντοι, διαθέτουν ενδιαφέρουσες ψυχολογικές αποχρώσεις κι αντιθέσεις. Έμπειρος, αεικίνητος, με θαυμάσια αίσθηση της θεατρικότητας και του ρυθμού, με εξαιρετικό έλεγχο των εκφραστικών του μέσων και σκηνική παρουσία στιβαρή ο Φραγκιόγλου. ακροβατώντας επιδέξια ανάμεσα στο χιούμορ και στη συγκίνηση, μας προσφέρει έναν αποθεωτικό μέσα στη μιζέρια του, Γουόρεν κι ένα τραγικό μέσα στην αθλιότητα του, Δήμαρχο.Η οφ φωνή της Κατερίνας Πολυχρονοπούλου, αναδεικνύει τις αναμφισβήτητες υποκριτικές της ικανότητες και είναι τόσο καλά μελετημένη ερμηνευτικά ώστε μας δίνεται η εντύπωση πως ο γυναικείος αυτός χαρακτήρας βρίσκεται όντως πίσω από τους τοίχους του σπιτιού στο βάθος ενώ ταυτόχροναεισάγει τον διάλογο στον μονόλογοκαι προσδίδει μια πιεστική εκκρεμότητα στις σκηνές, που παρουσιάζει εξαιρετικό σκηνικό ενδιαφέρον. Η απλές αλλά έξυπνα μελετημένες κι ευέλικτες σκηνογραφίες και τα ευφάνταστα κουστούμια, δημιουργούν μαζί με τους φωτισμούς και την πρωτότυπη μουσική, ατμόσφαιρες που εντείνουν τις δράσεις και υπηρετούν επάξια το σκηνοθετικό όραμα.
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Πολυχρονοπούλου Σκηνικά-Κοστούμια: Αγγελίνα Παγώνη Πρωτότυπη μουσική: Μαρία Βουμβάκη Κινησιολογία: Αναστασία Γεωργαλά Σχεδιασμός φωτισμών: Χριστίνα Φυλακτοπούλου Βοηθός σκηνοθέτη: Ελένη Κερολάρη Φωτογραφίες: Αγγελίνα Παγώνη Trailer: Στέφανος Κοσμίδης
Στην παράσταση ακούγεται η φωνή της Κατερίνας Πολυχρονοπούλου
Πολυχώρος VAULT THEATRE PLUS Μελενίκου 26 Γκάζι Βοτανικός (Πλησιέστερος σταθμός μετρό: Κεραμεικός στα 8′ περίπου με τα πόδια) Διάρκεια: 65′ (χωρίς διάλειμμα) Πληροφορίες: Τηλ.: 213 0356472 / 6949534889(για τηλεφωνικές κρατήσεις 11:00 – 14:00 και 17:00 – 21:00) Τιμές εισιτηρίων: Γενική είσοδος: 13 ευρώ, Φοιτητές / Σπουδαστές / Κάτοχοι Κάρτας Πολυτέκνων / ΑμΕΑ /Άνω των 65 ετών/ Κάτοχοι Κάρτας Ανεργίας (ΟΑΕΔ): 10 ευρώ, Ατέλειες: 5 ευρώ Ηλεκτρονική Προπώληση: Viva.gr |